İspanya. Endülüs’ün yankısı hâlâ sokaklarda. Don Kişot’un rüzgarla savaştığı yüzyıllar. Madrid’in kalbinde geçmişin sesiyle çarpan saatler… Ve sen… bir gün bu ülkenin resmi parçası olmak istiyorsun. Ama bil ki, bu sadece bir pasaport talebi değildir. Bu, İspanya’nın belleğinde yer bulma çabasıdır. Ve o bellek… herkes için açık değildir.
İspanya Vatandaşlığına Giden Yollar
Yasal olarak her şey nettir. Ama hiçbir şey yalnızca yasayla belirlenmez. İspanya’da vatandaşlık almanın çeşitli yolları vardır. Aşağıda yazılı olanlar gerçektir. Ama asıl gerçek… satır aralarındadır.
1. Doğumla Vatandaşlık
- İspanyol anne veya babadan doğan herkes otomatik olarak İspanyol vatandaşıdır.
- İspanya’da doğmuş bir çocuk, ebeveynlerinin vatansız olması durumunda vatandaşlık hakkı elde edebilir.
Bu yol, kaderle ilgilidir. Sen seçmezsin. Ama seçilmişsindir. Zeytin ağacının gölgesinde doğmuş olmak yeterlidir. Kimliğin doğumla tanımlanır. Sorulmazsın. Varsayılırsın.
2. Uzun Süreli İkamet Yoluyla (Naturalización por Residencia)
- Genel şart: İspanya’da kesintisiz ve yasal olarak 10 yıl yaşamış olmak
- Latin Amerika ülkeleri, Andorra, Filipinler, Ekvator Ginesi, Portekiz ve Sefarad Yahudileri için: 2 yıl
- İspanyol bir vatandaşla evliysen: 1 yıl (resmi evlilik ve birlikte yaşama şartı)
- Sığınmacılar için: 5 yıl
Ama burada zaman bir sayı değildir. Burada zaman, davranışlarının iz bıraktığı yoğunluktur. Çünkü İspanya seni sadece “kaç yıl kaldın” diye sormaz. Nasıl kaldın? Kimle konuştun? Nasıl baktın? Kiminle sustun?
3. Vatandaşlık Başvuru Süreci
Her şey sırayla yapılır:
- İkamet süreni doldurursun
- Temiz adli sicil belgesi sunarsın
- DELE A2 (İspanyolca temel düzey) dil sınavını geçersin
- CCSE (anayasa ve vatandaşlık testi) ile sistemi “anladığını” gösterirsin
- Başvurunu yaparsın… ve beklersin.
Beklemek. İşte bu, İspanya’nın seninle kurduğu ilk ilişkidir. Seni hemen kabul etmez. Çünkü İspanya, zamanla tanır. Ve sen, bu sürede kendini ona benzetirsen, kabul edilirsin. Yoksa sadece iz bırakırsın. Ama kabul görmezsin.
Vatandaşlık Verildiğinde Ne Olur?
Pasaport gelir. İspanya bayrağı senin de olur. Seçimlerde oy verirsin. Tüm haklara erişirsin. Ama hâlâ bazı bakışlarda "başka" olarak algılanırsın. Çünkü burada vatandaşlık sadece bir hak değil, bir kültürel onaydır. Ve kültür… yasadan daha yavaş açılır.
Red Cevabı: Sebep Yok, Sinyal Var
Bazen başvuru reddedilir. Resmî bir sebep verilir: Dil yeterliliği yetersiz, Süre eksik, Belgelerde uyumsuzluk… Ama asıl neden bazen yalnızca bir histir. Sistem senin zamanla uyumsuz titreştiğini fark etmiştir. Bu titreşim bir formda yer almaz. Ama o formun arkasındaki insan algılar. Çünkü burada insanı sistem değil, sistemleşmiş insanlar değerlendirir.
Ve Belki De...
Sen artık bir İspanyol vatandaşısın. Ama “İspanyol musun?” sorusu hâlâ havada asılı. Çünkü sen bu ülkeye geçmişini getirdin. O sana geleceğini verdi. Ama arada bir boşluk kaldı. Ve o boşluk… yasal olarak dolmaz. O boşluğu, senin sokaklarda yürürken bıraktığın izler doldurur. Senin gülüşün, senin aksanın, senin suskunluğun.
İspanya seni aldı. Ama hatırlayacak mı? İşte vatandaşlık bu soruyla başlar. Cevap yok. Sadece bir sessizlik var. Ve o sessizlik… sana ait olup olmadığını, sen susarken anlatır.
