Artık biri ağzını açsa, dudak kıvrımından karakter analizi yapılır oldu.
Seni seviyorum dedi mi? Bağımlı kişilik. Mesaj geç mi geldi? Soğuk narsist. Eleştirdi mi? Pasif-agresif. Suskun mu? Asperger. Biraz çok mu konuştu? Histrionik.
Herkes psikolog, herkes uzman, herkes uzaklaşılması gereken biri hakkında kesin bilgi peşinde.
Ve kimse fark etmiyor: Tanı değil, yabancılaşma satılıyor.
1. Psikolojik Terimler, Anlamak İçin Değil, Ayıklamak İçin Kullanılıyor
Psikoloji bilimi, insanı anlamak için doğdu. Ama bugün, insanı bozmak için kullanılıyor.
Çünkü artık tanı koymak çok kolay:
- Birkaç TikTok videosu
- 3 tane story içeriği
- 1 tane çöp ilişki örneği
Ve sonuç? Bunları yapıyorsa kesin narsisttir. Bu davranışa dikkat, borderline olabilir. Şunları yapıyorsa şizoid, kaç.
Modern insan, artık ötekini tanımaya değil, onu sistem dışına atmaya çalışıyor.
2. Tanı Koymak, Kontrol Etmenin Yeni Yolu Haline Geldi
Eskiden birini anlamaya çalışırdık. Şimdi tanı koyup etiketliyoruz. Ve sonra da şu cümleyle içimizi rahatlatıyoruz:
Ben onunla niye uğraşayım ki? O zaten hasta.
Bunun adı farkındalık değil. Bu, bireysel tembelliktir.
Karşındakini tanılamak, onu düzleştirmektir. Her karmaşık yapıyı narsist etiketiyle geçmek, kendi empati eksiğini gizlemektir.
Ve bu oyun giderek şuna dönüşüyor: Sadece benim gibi olan iyidir, diğer herkes problemli.
3. Psikolojik Tanılar, Modern Toplumun Günah Keçileri Oldu
İlişkin mi yürümedi? Sebep: Partnerin kesin narsist. Arkadaşın seni terk mi etti? Sebep: Onun kesin travması var. İş yerinde yalnız mısın? Sebep: Onlar hep pasif-agresif.
Yani asla biz değiliz sorunlu. Her zaman ötekiler bozuk.
İşte bu yüzden, psikoloji bilgisi artık içgörü yaratmıyor. Bir tür kurtulma bahanesi olarak işlev görüyor.
4. Etiketlemenin Sonu: İlişkisiz ve Kafası Karışık İnsanlar Topluluğu
Herkesin herkese şüpheyle baktığı bir dünyada, hiçbir gerçek bağ kurulamaz.
Çünkü herkes, diğerinin bir kusurunu bulup ondan psikolojik olarak uzak durma hakkı talep ediyor.
Bu da bizi şöyle bir topluma götürüyor:
- İnsanlar konuşamıyor çünkü her cümle analiz ediliyor
- Herkes maskeli çünkü doğal davranmak artık şüpheli
- Bağ kurmak yerine, bağ çözmek moda
Ve sonunda herkes yalnız. Herkes duvarlı. Herkes teşhisli ama hiç kimse tam değil.
5. Peki Ya Asıl Bozukluk Bu Etiketleme Takıntısıysa?
Gerçekten hasta olan ötekiler mi? Yoksa kendimizi hiçbir zor ilişkiye sokmadan, herkesi dışlamayı alışkanlık haline getirmiş bizler mi?
Birini tanımadan sen şu kişilik bozukluğuna sahipsin diyorsak, bu bilgi değil yargıdır.
Ve belki de en sinsi psikolojik bozukluk şu olabilir:
Kendini her şeyin ölçüsü sanmak ve herkesi tanıların içinde yok etmek.
Tanılar İnsanlar İçin Değil, İnsanlar Tanılar İçin Yaşamaya Başladıysa
Artık şunu sormalıyız: Gerçekten karşımızdakini mi tanımlıyoruz, yoksa onu anlamaktan kaçmak için etiket mi yapıştırıyoruz?
Çünkü bir insan davranış gösterir ama o davranışın anlamı sadece bağlam içinde vardır.
Sen bağlamı yok sayarsan, geriye sadece soğuk bir klinik tablo kalır.
Ve insani hiçbir şey, bu tabloya sığmaz.
Anlamak, kategorize etmek değil. Kabul etmek, etiketlemek değil. İyileşmek, uzaklaşmak değil temas edebilmektir.<p>Artık biri ağzını açsa, dudak kıvrımından karakter analizi yapılır oldu.</p> <p>Seni seviyorum dedi mi? Bağımlı kişilik. Mesaj geç mi geldi? Soğuk narsist. Eleştirdi mi? Pasif-agresif. Suskun mu? Asperger. Biraz çok mu konuştu? Histrionik.</p> <p>Herkes psikolog, herkes uzman, herkes uzaklaşılması gereken biri hakkında <strong>kesin bilgi</strong> peşinde.</p> <p>Ve kimse fark etmiyor: <em>Tanı değil, yabancılaşma satılıyor.</em></p> <h2>1. Psikolojik Terimler, Anlamak İçin Değil, Ayıklamak İçin Kullanılıyor</h2> <p>Psikoloji bilimi, insanı anlamak için doğdu. Ama bugün, insanı <em>bozmak</em> için kullanılıyor.</p> <p>Çünkü artık tanı koymak çok kolay:</p> <ul> <li>Birkaç TikTok videosu</li> <li>3 tane story içeriği</li> <li>1 tane çöp ilişki örneği</li> </ul> <p>Ve sonuç? Bunları yapıyorsa kesin narsisttir. Bu davranışa dikkat, borderline olabilir. Şunları yapıyorsa şizoid, kaç.</p> <p>Modern insan, artık ötekini tanımaya değil, <em>onu sistem dışına atmaya çalışıyor.</em></p> <h2>2. Tanı Koymak, Kontrol Etmenin Yeni Yolu Haline Geldi</h2> <p>Eskiden birini anlamaya çalışırdık. Şimdi tanı koyup etiketliyoruz. Ve sonra da şu cümleyle içimizi rahatlatıyoruz:</p> <blockquote>Ben onunla niye uğraşayım ki? O zaten hasta.</blockquote> <p>Bunun adı farkındalık değil. <em>Bu, bireysel tembelliktir.</em></p> <p>Karşındakini tanılamak, onu düzleştirmektir. Her karmaşık yapıyı narsist etiketiyle geçmek, kendi empati eksiğini gizlemektir.</p> <p>Ve bu oyun giderek şuna dönüşüyor: <strong>Sadece benim gibi olan iyidir, diğer herkes problemli.</strong></p> <h2>3. Psikolojik Tanılar, Modern Toplumun Günah Keçileri Oldu</h2> <p>İlişkin mi yürümedi? Sebep: Partnerin kesin narsist. Arkadaşın seni terk mi etti? Sebep: Onun kesin travması var. İş yerinde yalnız mısın? Sebep: Onlar hep pasif-agresif.</p> <p>Yani asla biz değiliz sorunlu. <em>Her zaman ötekiler bozuk.</em></p> <p>İşte bu yüzden, psikoloji bilgisi artık içgörü yaratmıyor. Bir tür <strong>kurtulma bahanesi</strong> olarak işlev görüyor.</p> <h2>4. Etiketlemenin Sonu: İlişkisiz ve Kafası Karışık İnsanlar Topluluğu</h2> <p>Herkesin herkese şüpheyle baktığı bir dünyada, hiçbir gerçek bağ kurulamaz.</p> <p>Çünkü herkes, diğerinin bir kusurunu bulup ondan psikolojik olarak uzak durma hakkı talep ediyor.</p> <p>Bu da bizi şöyle bir topluma götürüyor:</p> <ul> <li>İnsanlar konuşamıyor çünkü her cümle analiz ediliyor</li> <li>Herkes maskeli çünkü doğal davranmak artık şüpheli</li> <li>Bağ kurmak yerine, bağ çözmek moda</li> </ul> <p>Ve sonunda herkes yalnız. Herkes duvarlı. Herkes teşhisli ama <em>hiç kimse tam değil.</em></p> <h2>5. Peki Ya Asıl Bozukluk Bu Etiketleme Takıntısıysa?</h2> <p>Gerçekten hasta olan ötekiler mi? Yoksa kendimizi hiçbir zor ilişkiye sokmadan, herkesi dışlamayı alışkanlık haline getirmiş bizler mi?</p> <p>Birini tanımadan sen şu kişilik bozukluğuna sahipsin diyorsak, bu <em>bilgi değil yargıdır.</em></p> <p>Ve belki de en sinsi psikolojik bozukluk şu olabilir:</p> <blockquote>Kendini her şeyin ölçüsü sanmak ve herkesi tanıların içinde yok etmek.</blockquote> <h2>Tanılar İnsanlar İçin Değil, İnsanlar Tanılar İçin Yaşamaya Başladıysa </h2> <p>Artık şunu sormalıyız: Gerçekten karşımızdakini mi tanımlıyoruz, yoksa onu anlamaktan kaçmak için etiket mi yapıştırıyoruz?</p> <p>Çünkü bir insan davranış gösterir ama o davranışın anlamı sadece bağlam içinde vardır.</p> <p>Sen bağlamı yok sayarsan, geriye sadece <em>soğuk bir klinik tablo</em> kalır.</p> <p>Ve insani hiçbir şey, bu tabloya sığmaz.</p> <blockquote>Anlamak, kategorize etmek değil. Kabul etmek, etiketlemek değil. İyileşmek, uzaklaşmak değil temas edebilmektir.</blockquote>