Ukrayna’ya vatandaşlık almak mı istiyorsun? O zaman önce şunu bilmelisin:

Vatandaşlık burada bir belge değil — bir tavırdır. Ve bu ülke, artık yalnızca kimlik kartı veren bir devlet değil. Bir direnişin ruhunu taşıyan canlı bir organizmadır.

O yüzden bu yazı, “hangi evraklar lazım” düzeyinde basit bir rehber değil. Bu yazı, seni tarihin kalbine çağıran bir şifre çözümüdür.

1. Ukrayna’da Vatandaşlık Almanın Temel Yolları

Ukrayna Anayasası, vatandaşlık edinimi konusunda katıdır. Çift vatandaşlık tanımaz. Ama savaş sonrası dinamikler, gri alanlar doğurmuştur.

Resmi yollar:

  • Doğumla: Ukrayna topraklarında doğmuşsan, hak kazanırsın.
  • Evlilikle: En az 2 yıl evli kalmışsan ve ülkede 5 yıl yaşamışsan başvurabilirsin.
  • Uzun Süreli İkamet: Ukrayna’da yasal olarak 5 yıl yaşadıysan, dil bilgin varsa, vatandaşlık başvurusu yapabilirsin.
  • Ukrayna Kökenliysen: Ailende Ukraynalı bir birey varsa, süreç hızlanır.
  • Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinde Gönüllü Savaşmışsan: Vatandaşlığa doğrudan kabul edilme hakkı tanınabilir. Bu, Ukrayna tarihindeki en çarpıcı kapıdır.

Ancak resmiyet, burada sadece bir kabuk. Altında başka dinamikler vardır.

2. Savaş Sonrası Vatandaşlık: Yalnızca Hak Değil, Sorumluluktur

Ukrayna 2014’ten bu yana sürekli değişiyor. 2022’deki büyük işgal sonrası ise her şey başka bir hâle büründü.

Artık Ukrayna, Avrupa ile Rusya arasında sıkışmış bir tampon değil. Yeni bir Avrasya karakteri arayan bir kimlik laboratuvarı.

Bu yüzden Ukrayna vatandaşlığı almak demek, • Batı’ya mı, Doğu’ya mı ait olduğunu seçmek • Demokrasi mi, otorite mi sorusuna taraf olmak • Bir ülkeyle değil, bir inanç sistemiyle bağ kurmak anlamına gelir

Ve bu, yalnızca pasaport taşıyıcılığı değil. Varoluşsal pozisyon almadır.

3. Dil ve Kültür: Ukrayna’ya Dışarıdan Girilir Ama İçeriden Kabul Edilirsin

Ukraynaca bilmek zorunlu görünmeyebilir. Ama dili bilmeyenin kimliği yoktur. Ve savaş sonrası milliyetçi eğilimler arttığından, dil artık bir sınav değil, sadakat testidir.

Kiril alfabesini okuyamıyorsan, Borsch’un ne olduğunu bilmiyorsan, Ukrayna bayrağının renklerinin neyi temsil ettiğini anlatamıyorsan — sen, evet belki vatandaşsındır… Ama kimliksizsindir.

4. Jeopolitik Göçmenlik: Ukrayna’yı Seçmek Sıradan Bir Karar Değildir

Vatandaşlık taleplerinin çoğu artık ekonomik ya da siyasi motivasyonla geliyor.

Avrupa’ya girmek için arka kapı mı? Yatırım fırsatları için yeni pazar mı? Yoksa savaş sonrası yeniden kurulan bir ulusun parçası olma arzusu mu?

Ukrayna bunu sorar. Sana değil — Sisteminin derinliğine. Ve o sistemin cevabı, yüzeyde değil.

Çünkü Ukrayna vatandaşlığı, şu an dünyadaki en politik vatandaşlıklardan biridir.

5. İleride Ne Olacak? Ukrayna Vatandaşlığının Geleceği

Ukrayna, AB’ye tam üyelik sürecinde. Bu olursa, Ukrayna pasaportu Schengen serbestisi ve geniş vize olanakları sunabilir.

Ancak savaşın geleceği belirsiz. Ve bu belirsizlik içinde Ukrayna pasaportunu taşımak, hem bir avantaj hem de bir hedef olmak anlamına gelir.

Yani bu vatandaşlık, sadece hareket özgürlüğü değil — ideolojik bir damgadır.

Ukrayna Vatandaşı Olmak, Evrakla Değil, Seçimle İlgilidir

Birçok ülke vatandaşlık verir. Ama çok azı, bunun bir anlam taşımasını ister.

Ukrayna bunlardan biridir. Pasaportuna sahip olmak için evrak yeterli olabilir. Ama kalbine girebilmek için, tarihiyle, diliyle, acısıyla, özgürlük çığlığıyla bağ kurmak gerekir.

Çünkü Ukrayna vatandaşı olmak demek, bir sınırı geçmek değil — bir çizgiyi seçmek demektir. Ve o çizginin adı artık: Varoluş.