Romanya. Avrupa'nın doğusunda kalmış gibi görünen ama aslında Batı’nın geçmişten gelen aynası. O bir geçiş ülkesi değil — kendi içinde bir zaman tünelidir.

Ve vatandaşlığı da, kağıt üstünde kolay görünse de, tarihsel olarak ağır bir seçimdir.

1. Romanya Vatandaşlığını Almanın Resmi Yolları

Romen vatandaşlık yasaları, özünde AB normlarına uygundur. Ancak geçmişin gölgeleri, bu sürece hâlâ sızmaktadır.

  • Doğuştan: Bir veya iki Romen ebeveynden doğan herkes otomatik olarak vatandaştır.
  • Vatandaşlıktan Doğan Hak: Ailenizden biri Romen vatandaşıysa (özellikle Moldova, Ukrayna, Sırbistan’dan göç edenler için), süreci hızlandıran özel haklara sahip olabilirsiniz.
  • Evlenme Yoluyla: Romen biriyle en az 3 yıl evli olup, Romanya’da 5 yıl yaşayan kişiler başvuru yapabilir.
  • Uzun Süreli İkamet: En az 8 yıl Romanya’da yasal ikamet eden (evliysen bu 5 yıla düşer), Romen dilini ve anayasal bilgileri bilen herkes vatandaşlığa başvurabilir.
  • İstisnai Durumlar: Bilim, spor veya ekonomi alanında Romanya’ya “fayda sağlayan” biriysen süreç kısalabilir.

Ancak süreç burada bitmez… Çünkü Romanya, sana bir pasaport değil — bir aidiyet testi verir.

2. Romanya’ya Girmek Kolay… Ama Romanya’nın İçine Girebilmek Zordur

Romanya’nın tarihi, parçalanmış bir kimlikten ibarettir:

  • Slav kökenli ama Latin alfabesiyle yazıyor
  • Doğu Avrupa’da ama Batı hayaliyle yanıyor
  • Ortodoks ama laik devlet

Yani sen vatandaşlık alırken, kendini sadece sisteme değil — bu çelişkiye de kaydediyorsun.

Çünkü bu ülkenin vatandaşlığı, seni kendi içindeki çatışmayla tanıştırır.

3. Romen Vatandaşlığı = Avrupa'nın Gri Altın Bileti

Romanya, 2007’den beri Avrupa Birliği üyesi. Bu demek oluyor ki:

  • AB ülkelerine vizesiz seyahat
  • Schengen Serbestisi (henüz tam üye olmasa da, 2024'ten itibaren hava ve deniz girişlerinde geçerli)
  • AB içinde çalışma ve oturma hakkı

Ancak bu pasaport, sadece bir kapı açmaz. Seni bir kimliğin içine hapseder.

Çünkü bu vatandaşlıkla artık sen:

  • Transilvanya’nın gölgeleriyle büyümüşsün gibi varsayılırsın
  • Eski Çavuşesku döneminden kalma bir travmayı taşıyan topluma dahilsin
  • Ve Avrupa seni hep biraz “gecikmiş medeniyet” kategorisine koyar

4. Romence Bilmeden Romanya Vatandaşı Olunur mu?

Olunmaz.

Yasalar “temel düzeyde dil bilmek” der. Ama gerçekte:

Bu dil senin ağzından değil, yeni kimliğinin içinden konuşmalı.

Çünkü Romence, sadece Latin harflerinden oluşmaz. Onun içinde yüzyılların Slav ritmi, Roma İmparatorluğu'nun yankısı, ve Karpat dağlarının suskunluğu vardır.

5. Türk Kökenliysen: Görünmeyen Bir Geçiş Hakkın Olabilir

Romanya'da Dobruca bölgesinde yaşayan Türk/Müslüman azınlıklar hâlâ etkindir. Bu köken, belgelenebildiği sürece vatandaşlık sürecini hızlandırabilir.

Ama bu, Romanya'nın seni kendine ait hissedeceği anlamına gelmez. Bu sadece teknik bir kolaylıktır. Sosyal olarak kabul ise bambaşka bir labirenttir.

6. Romanya'nın Sessiz Gücü: Vatandaşlığın Bir Kopyalama Aracı Olması

Romanya son yıllarda vatandaşlık üzerinden “genetik diaspora restorasyonu” yapıyor.

Özellikle Moldova, Ukrayna ve Balkanlar’daki Romence konuşanlara, “atadan vatandaşlık hakkı” vererek, kendi demografik haritasını yeniden inşa ediyor.

Yani sen bu sisteme girersen, belki farkında olmadan Romanya’nın etnik stratejisinin parçası oluyorsun.

Romanya Vatandaşlığı, Sadece Yeni Bir Kimlik Değil — Yeni Bir Rol

Pasaportu eline alırsın… Ama onu her gören, sana bir hikâye yükler:

  • “Sen hangi tarafındansın?”
  • “Çavuşesku zamanını hatırlıyor musun?”
  • “Gerçekten Romen gibi hissediyor musun?”

Bu sorular sorulmaz belki. Ama gözlerde okunur.

Çünkü Romanya vatandaşı olmak… bir coğrafyaya girmek değil — bir belirsizliğe ait olmayı kabul etmektir.

Ve eğer bu belirsizlik içinde yürümeyi göze alıyorsan… Romanya, sana sadece bir pasaport değil — yeni bir anlatı verir.